Centrum Cieśni Nadgarstka, Neuropatii, Miopatii i Tężyczki – Pracownia EMG

Czym są badania EMG/ENG?

EMG – elektromiografia

Badanie ocenia aktywność elektryczną mięśni. Polega na wprowadzeniu cienkich elektrod igłowych do mięśnia, co pozwala wykryć miopatie, tężyczkę, uszkodzenia rdzenia i inne zaburzenia mięśniowe.

ENG – elektroneurografia

Badanie przewodnictwa nerwowego. Krótkie impulsy elektryczne stymulują nerwy, a urządzenie mierzy szybkość przewodzenia sygnału – pomocne w neuropatiach, cieśniach, zespołach korzeniowych.

Jakie schorzenia diagnozujemy?

• Zespół cieśni nadgarstka
• Neuropatie (cukrzycowe, pourazowe, zapalne)
• Miopatie (choroby mięśni)
• Tężyczka (utajona i jawna)
• Choroby neuronu ruchowego (np. SLA)
• Zaburzenia przewodnictwa nerwowego (np. miastenia)
• Polineuropatie i zespoły korzeniowe

Tężyczka utajona

Tężyczka utajona (spazmofilia) to zaburzenie neuromięśniowe, wynikające z nadmiernej pobudliwości nerwowo-mięśniowej. Objawy mogą przypominać choroby neurologiczne, ale wynikają z zaburzeń gospodarki elektrolitowej, głównie niedoboru wapnia i magnezu.

Przyczyny tężyczki utajonej

• Niedobór wapnia i magnezu – główny czynnik wywołujący.
• Hipowentylacja i zasadowica oddechowa – szybkie oddychanie prowadzi do obniżenia poziomu jonów wapnia we krwi.
• Zaburzenia hormonalne – niedoczynność przytarczyc, insulinooporność.
• Stres i nadmierna aktywacja układu współczulnego – prowadzi do utraty magnezu.
• Dieta uboga w elektrolity – niedobór witaminy D3, wapnia, magnezu, potasu.
• Przewlekłe stosowanie leków – diuretyki, inhibitory pompy protonowej (IPP), sterydy.

Objawy tężyczki utajonej

Neurologiczne i mięśniowe:

• Drżenie mięśni, skurcze, fascykulacje.
• Mrowienie, drętwienie kończyn i twarzy.
• Skurcze krtani, uczucie „kluchy w gardle”.
• Nadwrażliwość na bodźce (światło, dźwięki).

Psychiczne i wegetatywne:

• Lęk, napady paniki.
• Problemy z koncentracją, mgła mózgowa.
• Kołatanie serca, zawroty głowy.
• Dolegliwości gastryczne (biegunki, bóle brzucha).

Diagnostyka tężyczki utajonej

• Próba tężyczkowa (EMG) – elektrostymulacja nerwu powoduje skurcze (dodatni objaw).
• Objaw Chvostka – skurcz mięśni twarzy po opukaniu nerwu twarzowego.
• Objaw Trousseau – ręka „położnika” po ucisku mankietem ciśnieniomierza.
• Badania krwi:
  • Wapń całkowity i zjonizowany (często w normie, ale może być niski).
  • Magnez w surowicy i erytrocytach (bardziej miarodajny).
  • Witamina D3 i poziom PTH (przytarczycowy hormon regulujący wapń).

Podsumowanie

• Tężyczka utajona jest często mylona z chorobami neurologicznymi i psychicznymi, ale jej przyczyną są niedobory elektrolitów.
• Kluczowa jest diagnostyka EMG oraz oznaczenie magnezu i wapnia.
• Leczenie obejmuje suplementację magnezu, techniki oddechowe i redukcję stresu.
• Wczesna diagnoza i leczenie mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów.

Diagnostyka EMG/ENG

🔬 Pracownia EMG/ENG – Centrum Bydgoszcz, ul. Babia Wieś 20
Koordynator: Neurolog Jan Kłopocki
Badania wykonują:

• Neurolog Jan Kłopocki
• Technik EMG Kamila Kaniecka

Wszystkie badania opisywane są przez lekarza doświadczonego w interpretacji elektrofizjologii.

Dostępne opcje:

• Badanie przez technika EMG (z opisem lekarza)
  • wynik dostarczany w ciągu 7 dni drogą elektroniczną
  • rekomendowane dla pacjentów posiadających skierowanie od specjalisty (np. neurologa, ortopedy)
• Badanie z obecnością lekarza neurologa
  • obejmuje wywiad, badanie neurologiczne, dobór zakresu badania i jego interpretację
  • wskazane dla pacjentów bez skierowania lub wymagających szerszej konsultacji

📝 Ważne:

• EMG igłowe, z wyjątkiem próby tężyczkowej, zawsze wykonuje lekarz (np. w miopatiach, SLA)
• Badania ENG/EMG wymagają korelacji z badaniem klinicznym i dodatkowymi wynikami

Aparat EMG/ENG: Dantec Keypoint Focus (Natus Neurology) – jedno z najdokładniejszych urządzeń dostępnych na rynku.

Główne przeciwwskazania lub stany wymagające szczególnej uwagi:

• Zaburzenia krzepnięcia krwi: Pacjenci z zaburzeniami krzepnięcia (np. hemofilia) lub ci, którzy przyjmują leki przeciwzakrzepowe, mogą być bardziej narażeni na krwawienia i siniaki po badaniu.
• Infekcje skórne: Aktywne infekcje skórne w miejscu, gdzie ma być wprowadzona elektroda, mogą stanowić przeciwwskazanie ze względu na ryzyko rozprzestrzenienia się infekcji.
• Obecność urządzeń elektronicznych w ciele: Pacjenci z implantowanymi urządzeniami elektronicznymi, takimi jak rozrusznik serca czy defibrylator, mogą wymagać specjalnych środków ostrożności, ponieważ elektryczna stymulacja nerwów może zakłócać działanie tych urządzeń.
• Ciąża: W przypadku ciąży, zawsze należy zachować ostrożność. Chociaż nie ma bezpośrednich dowodów na szkodliwość ENG dla płodu, zaleca się rozważenie korzyści i potencjalnego ryzyka przed przeprowadzeniem badania.
• Uczulenie na używane materiały: Rzadko, ale może wystąpić uczulenie na materiały stosowane podczas badania, np. na rodzaj użytego żelu.

Bibliografia:

1. Williams, A., Liddle, D., & Abraham, V. (2011). Tetany: A diagnostic dilemma. Journal of Anaesthesiology Clinical Pharmacology, 27(3), 393–394. doi: 10.4103/0970-9185.83691
2. Cleveland Clinic. (2019). Don’t Take it ‘Lytely’: A Case of Acute Tetany. Cureus, 11(10), e5845. Dostępne na: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6830852/. Dostęp: 31 maja 2022.
3. Osmosis. (Data dostępu: 31 maja 2022). Tetany. Dostępne na: https://www.osmosis.org/answers/tetany.
4. Healthline. (Data aktualizacji: January 5, 2023). Tetany. Dostępne na: https://www.healthline.com/health/tetany.
5. Thapaliya, I., & Yadav, J. (2024). Hypocalcaemic tetany linked to vitamin D deficiency and hypomagnesemia in primary intestinal lymphangiectasia: a literature review. Annals of Medicine and Surgery, 86(4), 2049-2057. doi: 10.1097/MS9.0000000000001850.
6. Alanazi, M., Alabdulgader, A., Alotaibi, A., Bin Ahmed, I., & Maskati, M. (2023). Tetany in a Young Female Not Resulting From Hypocalcemia. Cureus, 15(8), e43521. doi: 10.7759/cureus.43521.
7. Tanabe, J., Fukunaga, S., Endo, A., Ito, T., & Tanabe, K. (2021). Tetany Exacerbating Heart Failure: A Case Report. Cureus, 13(1), e12467. doi: 10.7759/cureus.12467.