Centrum Bólów Głowy i Migreny
Centrum Bólów Głowy i Migreny
Główni diagności:
- Neurolog Jan Kłopocki (Bydgoszcz)
- Neurolog Piotr Rusiński (Bydgoszcz)
- Neurolog Remigiusz Sokołowski (Bydgoszcz/Toruń)
Fizjoterapeuci:
Leczenie migreny toksyną botulinową (Botox):
- Neuropsycholog Bartosz Wiszniewski (Bydgoszcz)
- Psycholog Mateusz Kapłon (Bydgoszcz)
- Psycholog Magdalena Wiśniewska (Toruń)
- Psycholog dziecięcy Marta Glanc (Bydgoszcz)
Czym są bóle głowy i migreny?
Ból głowy to ogólny termin obejmujący różne rodzaje dolegliwości bólowych związanych z obszarem głowy. Migrena jest jednym z tych rodzajów bólu głowy, ale istnieją również inne typy, takie jak ból napięciowy i ból klasterowy. Oto różnice między bólem głowy a migreną:
- Charakter bólu
Ból głowy, tak jak sama nazwa wskazuje, odnosi się do ogólnego uczucia dyskomfortu lub bólu w głowie. Może to obejmować różne odczucia, takie jak uczucie ucisku, ciężkości, tępy ból lub pulsujący ból. Migrena natomiast to bardziej intensywny i uporczywy ból, który często występuje po jednej stronie głowy. Migrena jest zazwyczaj silnie pulsująca i może utrudniać normalne funkcjonowanie,
- Objawy dodatkowe
Migrena często towarzyszy szereg innych objawów, które nie występują w przypadku zwykłego bólu głowy. Objawy migreny mogą obejmować nudności, wymioty, nadwrażliwość na światło (fotofobia) i dźwięki (fonofobia), zaburzenia widzenia (np. migotanie świateł), zawroty głowy i zaburzenia koncentracji,
- Czas trwania
Ból głowy, takich jak ból napięciowy, zazwyczaj trwa krótko i może ustąpić po zastosowaniu leków przeciwbólowych lub po odpoczynku. Migrena natomiast może trwać znacznie dłużej, od kilku godzin do kilku dni. Napady migreny są zwykle nawracające i mogą być przerywane okresami, w których pacjent czuje się dobrze,
- Czynniki wywołujące
Zarówno ból głowy, jak i migrena, mogą mieć różne czynniki wywołujące. U niektórych osób stres, zmiany hormonalne, niektóre pokarmy, zmiany pogody lub brak snu mogą wywoływać migreny. Ból głowy napięciowy może często być związany z napięciem mięśniowym, stresującymi sytuacjami lub nieprawidłowym położeniem głowy.
Jakie są przyczyny bólów głowy?
Bóle głowy mogą mieć różne przyczyny, a niektóre z najczęstszych z nich to:
- Napięcie mięśniowe
To jedna z najczęstszych przyczyn bólu głowy. Napięcie mięśniowe wokół głowy, szyi lub ramion może prowadzić do wystąpienia bólu napięciowego, który często jest opisany jako uczucie ucisku lub napięcia,
- Migrena
Migrena jest przewlekłym zaburzeniem neurologicznym, które często prowadzi do napadów silnego pulsującego bólu głowy. Przyczyny migreny nie są w pełni zrozumiane, ale czynniki takie jak zmiany hormonalne, czynniki genetyczne, stres, pewne pokarmy i czynniki środowiskowe mogą przyczyniać się do jej wystąpienia,
- Zmiany hormonalne
U kobiet bóle głowy mogą być związane z cyklem menstruacyjnym. Migrena menstruacyjna jest szczególnie związana z hormonami i często występuje przed, w trakcie lub po menstruacji,
- Stres i napięcie emocjonalne
Silny stres, napięcie emocjonalne i problemy psychiczne mogą prowadzić do bólów głowy. Osoby z depresją, lękiem i przewlekłym stresem są bardziej narażone na bóle głowy,
- Zaburzenia snu
Nieprawidłowy sen, w tym zarówno nadmiar, jak i niedobór snu, może prowadzić do bólów głowy. Bezsenność, nadmierne chrapanie, bezdech senny i inne zaburzenia snu mogą przyczyniać się do wystąpienia bólu głowy,
- Czynniki środowiskowe
Niektóre czynniki środowiskowe, takie jak jasne światło, głośne dźwięki, zmiany pogody (np. wysoki lub niski ciśnienie atmosferyczne) mogą być wyzwalaczami bólów głowy u niektórych osób,
- Niektóre pokarmy i napoje
Pewne pokarmy i napoje, takie jak kofeina, alkohol, ser, czekolada, sztuczne słodziki, mogą wywoływać bóle głowy u osób, które na nie są wrażliwe.
Alarmowe bóle głowy- kiedy zgłosić się pilnie do lekarza?
Stany alarmowe w bólach głowy to sytuacje, w których ból głowy może wskazywać na poważniejsze schorzenia lub wymagać natychmiastowej interwencji medycznej. Należą do nich:
- Nagły i intensywny ból
Jeśli ból głowy nagle staje się bardzo silny i jest opisywany jako najgorszy ból w życiu, może to wskazywać na pęknięcie tętniaka mózgu, zakrzepicę naczyń mózgowych lub inne poważne problemy neurologiczne,
- Nagły początek bólu po urazie
Jeśli ból głowy występuje po urazie głowy, takim jak wypadek samochodowy, upadek lub uderzenie, może to sugerować poważne obrażenia głowy, takie jak uraz mózgu, krwiak lub złamanie czaszki,
- Wzmożona intensywność lub częstość bólów
Jeśli bóle głowy stają się coraz bardziej nasilone lub występują częściej niż zazwyczaj, może to wymagać oceny lekarskiej. Może to wskazywać na rozwój poważniejszego schorzenia lub konieczność dostosowania leczenia,
- Piorunujący ból głowy
Jeśli ból głowy jest nagły i intensywny, często określany jako „piorunujący”, może to być objawem stanu nagłego, taki jak krwotok wewnątrzczaszkowy. W takim przypadku konieczne jest natychmiastowe udanie się na SOR,
- Współistniejące objawy neurologiczne
Jeśli bólowi głowy towarzyszą inne objawy neurologiczne, takie jak utrata przytomności, zaburzenia widzenia, zaburzenia mowy, osłabienie lub drętwienie kończyn, może to wskazywać na poważne problemy neurologiczne, które wymagają pilnej oceny.
Jakie są metody leczenia bólów głowy i migreny?
Leczenie bólów głowy i migreny może obejmować różne metody, w zależności od przyczyny, nasilenia i indywidualnych potrzeb pacjenta. Oto kilka powszechnie stosowanych metod leczenia:
- Leki przeciwbólowe
W przypadku łagodnych bólów głowy, takich jak ból napięciowy, często zaleca się stosowanie leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty, takich jak paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) jak ibuprofen. Leki te mogą pomóc złagodzić objawy i poprawić samopoczucie. Nie są zalecane w stosowaniu w przewlekłych bólach głowy gdyż mogą je w konsekwencji nasilić i zwiększyć częstotliwość,
- Leki przeciwmigrenowe
W przypadku migreny zwykle stosuje się specjalne leki przeciwmigrenowe, takie jak tryptany (np. sumatryptan, almotryptan). Te leki mogą pomóc w zmniejszeniu nasilenia bólu, złagodzeniu innych objawów migreny i skróceniu czasu trwania napadu,
- Leki profilaktyczne w bólach głowy
Jeśli bóle głowy i migreny są nawracające i uporczywe, lekarz może zalecić terapię profilaktyczną. Obejmuje ona stosowanie leków, takich jak beta-blokery, leki przeciwpadaczkowe, leki przeciwdepresyjne lub leki blokujące kanały wapniowe. Terapia zapobiegawcza ma na celu zmniejszenie częstotliwości i nasilenia dolegliwości oraz poprawę jakości życia,
- Modyfikacja stylu życia
Czasami zmiany w stylu życia mogą pomóc w ograniczeniu bólów głowy. Obejmuje to prawidłowy sen, unikanie wyzwalaczy migreny (np. niektóre pokarmy, stres, zmiany hormonalne, czynniki środowiskowe), wprowadzenie technik relaksacyjnych (np. medytacja, joga), regularną aktywność fizyczną i zdrową dietę,
- Fizjoterapia
Szczególnie w bólach głowy napięciowych można skorzystać z metod fizjoterapeutycznych takich jak masaż, terapia manualna, fizjoterapia, terapia mięśniowo-powięziowa lub osteopatia. Można również rozważyć metody alternatywne, takie jak akupunktura, biofeedback czy techniki oddechowe, które mogą pomóc w łagodzeniu bólu i stresu,
- Toksyna botulinowa (Botox)
Leczenie migreny za pomocą botulinowego toksyny typu A, polega na podawaniu iniekcji Botoxu w określone miejsca na głowie i szyi pacjenta w celu zmniejszenia częstotliwości i nasilenia napadów migrenowych. Oto główne aspekty leczenia migreny za pomocą Botoxu:
- Kwalifikacja
Leczenie Botoxem jest zarezerwowane dla pacjentów, u których zdiagnozowano migrenę przewlekłą występującą przez co najmniej 15 dni w miesiącu, z czego co najmniej 8 dni to migrena,
- Kwalifikacja
- Przeciwwskazania
- Nadwrażliwość lub uczulenie na toksynę botulinową lub jakiekolwiek składniki preparatu,
- Aktywne zakażenie lub stan zapalny w miejscu, w którym ma być podana toksyna botulinowa,
- Ciąża i karmienie piersią,
- Choroby nerwowo-mięśniowe (miastenia, zespół Lamberta-Eatona),
- Aktywny nowotwór w obszarze, w którym ma być podana toksyna botulinowa,
- Zakażenie bakteryjne w obszarze iniekcji,
- Leczenie antybiotykami (głównie streptomycyna, gentamycyna, neomycyna, linkomycyna, tetracyklina). Ze względów bezpieczeństwa sugerujemy odłożyć terapię Botox, do czasu zakończenia każdego leczenia antybiotykami,
- Obwodowe neuropatie ruchowe (stwardnienie zanikowe boczne, neuropatie ruchowe),
- Procedura
- Leczenie Botoxem migreny polega na podaniu serii małych iniekcji Botoxu w 39 punktach na głowie i szyi zgodnie z protokołem PREEMPT,
- Proces ten zwykle trwa około 30 minut,
- Dawkowanie
- Schemat podstawowy zakłada trzykrotne podanie leku w odstępach 12 tygodniowych,
- Każde spotkanie zakłada podanie łącznie 195j. leku w 39 punktach,
- Mechanizm działania
Botox działa na mięśnie, hamując uwalnianie neuroprzekaźników odpowiedzialnych za przekazywanie sygnałów bólowych do mózgu. Dodatkowo, Botox wpływa na nerwy czuciowe, które są związane z migrenowymi bólami głowy. Działanie Botoxu ma na celu zmniejszenie nadmiernego napięcia mięśniowego i zmniejszenie wrażliwości na bodźce bólowe. Dodatkowo ma działanie przeciwbólowe poprzez hamowanie wydzielania mediatorów bólu z zakończenia nerwowego,
- Przeciwwskazania
- Efekty
- W doniesieniach naukowych szacuje się, że u 50% pacjentów już 1 podanie leku powoduje redukcje bólu,
- Każde kolejne podanie zwiększa skuteczność terapii,
- Po trzech wizytach następuje ponowna ocena dolegliwości bólowych pacjenta – możliwość zmniejszenia dawki leku, wydłużenia odstępów, dodatkowe zastosowanie estetyczne,
- Dzienniczek migreny
Zaleca się by pacjent prowadził dzienniczek migreny, przykladowo Migraine Monitor:
- Efekty
- Przeciwciała monoklonalne
Leczenie migreny przy użyciu przeciwciał jest stosunkowo nową i obiecującą metodą terapeutyczną. Polega ona na podawaniu leków, które są przeciwciałami skierowanymi przeciwko cząsteczkom odpowiedzialnym za wywoływanie migreny.
Przeciwciała przeciw CGRP: Jednym z głównych celów leczenia migreny przeciwciałami są peptydy związane z genem kalcytoniny (CGRP). CGRP jest neuropeptydem, który odgrywa ważną rolę w migrenie, działając jako mediator bólu i zapalenia. Leki przeciwciała przeciwko CGRP, takie jak erenumab (Aimovig) , fremanezumab (Ajovy), galcanezumab (Emgality), są podawane jako iniekcje i mają na celu blokowanie działania CGRP, zmniejszając tym samym częstotliwość i nasilenie napadów migrenowych.
Przeciwciała przeciwko receptora CGRP: Inną strategią jest stosowanie przeciwciał skierowanych przeciwko receptora CGRP. Receptor CGRP jest miejscem, w którym CGRP się wiąże, i blokowanie tego receptora może przyczynić się do zmniejszenia objawów migreny. Przykłady takich leków to rimegepant (Vydura) i ubrogepant (lek jeszcze niedostępny w Polsce), które są dostępne w postaci tabletek.
Przygotowanie do wizyty
- Aktualna lista leków (nazwy, dawki, częstotliwość przyjmowania)
- Wszelka dokumentacja medyczna związana z problemem
- Badania możliwe do wykonania przed wizytą:
- rezonans magnetyczny głowy,
- badania krwi: morfologia, sód, potas, CRP, kreatynina, Alat, TSH.
- Zgłoś swoją nieobecność – jeśli nie możesz przyjść na umówioną wizytę, pamiętaj by ją odwołać